Ders Notları

100% Complete (success)
Dikkat !!! Lütfen okuyunuz ...

Öğretim Üyesi (Üyeleri): Prof. Dr. Mehmet Aydın Doç. Dr. Mediha Mangır *

(*) Ders notu girebilmek için, bu alanda kendi isminiz yazıyor olmalı...

  • Bologna verilerinin girilmesi;
    ubys.omu.edu.tr adresinden,
    ÜBYS' de Öğretim Elemanları yetkisi seçilmeli... Öğretim elemanı danışmanlık işlemlerinden yapabilirsiniz...
Yıl: 2021, Dönem: Güz
Ders Kitabı / Malzemesi / Önerilen Kaynaklar

Muharrem Ergin, Türk Dilbilgisi,İst. 1993 Tahsin Banguoğlu, Türkçenin Grameri, Ank. 1990 Nesrin Bayraktar, Dil Bilimi,Ank. 2006 Doğan Aksan, Her Yönüyle Dil, Ank. 1990 N. Demir - E. Yılmaz, Türk Dili El Kitabı, Ank. 2003 T. Tekin - M. Ölmez,Türk Dilleri, İst. 1999. Süer Eker, Çağdaş Türk Dilleri, Ank. 2009.

Dersin İçeriği

Dersin içeriğini; dilin tanımı, konuşma ve yazı dili ayrımı ve esasları (şive, ağız, lehçe; Türkiye Türkçesinin ağızları, Türkçenin uzak ve yakın lehçeleri), dillerin sınıflandırılması, Türkçenin dünya dilleri arasındaki yeri, Türkçenin tarihi gelişimi, dilin en küçük birimi olan sesin tanımı, ses-harf ayrımı, ses bilgisinin konusu ve amacı, Türkiye Türkçesinin ses özellikleri,seslerin sınıflandırılması, ses değişimleri, ses olayları, vurgu ve tonlama vb. oluşturmaktadır.

Dersin Amacı

İnsanlararası iletişim vasıtası olarak doğal dil olgusunu, Türkçenin dünya dilleri arasındaki yerini, tarihi gelişimi ve yayılma alanlarını tanıma; Türkiye Türkçesinin ses özelliklerini, ses değişimlerini, ses uyumlarını ve ses olaylarını tanıma. Türkçenin ses dizgesini kavrama, yazılı ve sözlü iletişimde öğrenilenleri uygulayabilme.

Haftalık Ders İçeriği

Hafta Teorik Uygulama Laboratuar Ders Notları
1 Dil nedir?, Dilbilgisinin konusu, amacı ve bölümleri. Konuşma dili /yazı dili ilişkisi.
2 Yeryüzündeki dillerin yapı ve köken bakımından sınıflandırılması, Türkçenin dünya dilleri arasındaki yeri
3 Türkçenin tarihi gelişimi ve yayılma alanları
4 Türkçenin ses özellikleri; ses-harf ilişkisi,seslerin birleşmesi, hece ve Türkçede hece yapısı
5 Türkiye Türkçesindeki ünlü ve ünsüzlerin özellikleri,Benzeşme (İlerleyici ve gerileyici benzeşmeler). Tonlulaşma ve tonsuzlaşma olayları
6 Ses uyumları; ünlü uyumları (dil uyumu/ dudak uyumu)
7 Ünsüz uyumu, ünlü-ünsüz uyumu
8 Türkçede ses değişiklikleri; ünlü değişimleri,
9 Ara sınav
10 Ünsüz değişimleri
11 Ses olayları; benzeşme, aykırılaşma,yuvarlaklaşma, darlaşma,
12 Ses türemeleri (ünlü ve ünsüz türemeleri), ünlü çatışması,
13 Kaynaştırma, kaynaştırma ünsüzleri, bağlantı ünlüleri
14 Türklerin tarih boyunca kullandıkları alfabeler. Yazının önemi ve gerekliliği. Yazıda hece bölünmesi ve uygulamalar.