Ders Kitabı / Malzemesi / Önerilen Kaynaklar
Klasik Ricâl Kaynaklarının İncelenmesi:
Öğrenciler, İbn Ebî Hâtim, Yahyâ b. Maîn, İbn Hibbân ve İbn Hacer gibi önemli münekkitlerin ricâl değerlendirmelerini okuyarak analiz ederler.
Ravî Değerlendirme Uygulamaları:
Öğrencilere farklı derecelerde güvenilir sayılan ravîlerle ilgili vaka analizleri sunulur; öğrenciler cerh ve ta‘dîl kıstaslarına göre bu ravîlerin değerlendirmesini yapar.
Grup Tartışmaları ve Forumlar:
Mezhepler arası ricâl farklılıkları, çağdaş tenkit yaklaşımları ve tartışmalı ravîlerin durumu hakkında grup çalışmaları yapılır.
Kısa Sunumlar:
Her öğrenci belirli bir ravî ya da ricâl âlimi hakkında araştırma yapar ve bulgularını sınıf ortamında sunar.
Metin Çözümlemeleri:
Cerh ve ta‘dîl ifadeleri içeren klasik metinlerin Arapça’dan çözümlemesi yapılır, bağlamı içinde yorumlanır.
Uygulamalı Dönem Ödevi / Proje:
Bir ricâl kaynağından seçilen ravîler üzerine sistematik bir cerh-ta‘dîl analizi çalışması gerçekleştirilir.
Dersin İçeriği
• Emin Aşıkkutlu, Hadiste Rical Tenkidi (Cerh ve Ta’dil İlmi), İFAV, 1997.
• Halil İbrahim Turhan, Rical Tenkidinin Doğuşu ve Gelişimi: Hicri İlk İki Asır, İFAV, 2015.
• Halil İbrahim Turhan, Hicri Üçüncü Asır Rical Tenkidi, STS, 2019, Rize.
• İsmail Kurt, Hicri Dördüncü Asır Rical Tenkidinin Mukayeseli İncelenmesi, Cinius yayınları (İbn Hibban-İbn Adiy)
• Muhammed Enes Topgül, Erken Dönem Şiî Ricâl İlmi, İFAV, 2015.
• Abdullah Karahan, Hadis Ravilerinin Güvenilirliği: (Tespiti, İmkanı, Hadisin, Sıhhatine Etkisi), MÜİF,
• Mustafa Macit Karagözoğlu, Zayıf Râviler: Duafa Literatürü ve Zayıf Rivayetler, İFAV, 2014.
• Muhammed Enes Topgül, Rivayetten Raviye: cerh-ta’dil hükümleri nasıl oluştu? İFAV yayınları
• Muhammed Enes Topgül, İsnadın Satır Araları İFAV yayınları
• Muhammed Enes Topgül, Erken Dönem Şii Ricali Keşşi Örneği İFAV yayınları
• Mehmet Eren, Hadis İlminde Rical Bilgisi ve Kaynakları, İSAM, 2018.
• Mustafa Taş, Buharî’nin Cerh-ta’dil metodu, Gece yayınları
• Nevzat Aydın, Tenkit Lafızları Bağlamında Bid at Ehli nin Cerh ve Ta dili, İlahiyat yayınları
• Ali Kaya, Mihne Hadisesi ve Hadis İlmine Etkileri Bakımından Mihnenin Sonuçları, Cumhuriyet İlahiyat Fakültesi dergisi
• Mustafa Taş, Mihne Olayı, Cerh-tadil ve Buhari, Bingöl İlahiyat Dergisi
• Fikret Özçelik, bn Ebî Hâtim er-Râzî ve Cerh ve Ta’dîl’deki Metodu , Doktora Tezi
• Azime Güleç, Zehebi ve Mizanü'l-itidal'indeki cerh ve tadil metodu
• Thamer Hatemleh, İbn Adî ve “el-Kâmil fi’d-Du’afâ” İsimli Eserindeki Cerh-Ta’dîl Metodu, (Makale)
• Köktaş, Yavuz - İsmail Kurt, İbn Hibbân’ın Kitâbü’l-Mecrûhîn’deki Ricâl Tenkit Metodu, (Makale)
• Ekici, Zeynep, Yahyâ B. Maîn'in târîh'inde "Sâlih", "Sâlihu'l-hadîs" ve "Suveylih" şeklinde nitelenen râviler ve rivayetleri”, (Yüksek Lisans tezi)
