1. Anasayfa

Ders Notları

100% Complete (success)
Dikkat !!! Lütfen okuyunuz ...

Öğretim Üyesi (Üyeleri): Dr. Öğr. Üyesi Hanife ALKAN ATAMAN *

(*) Ders notu girebilmek için, bu alanda kendi isminiz yazıyor olmalı...

  • Farklı bir isim yazıyor veya boş geliyor ise; ubs.omu.edu.tr adresinden, Öğrenci Web (Öğretim Üyesi) modülü seçilmeli,
  • Bologna Süreci -> Ders Öğretim Planları seçilmeli,
  • Açılan pencerede, ders verdiğiniz Fakülte, Bölüm, Ders seçilerek, Öğretim Üyesi (Üyeleri) alanına isminizi yazmalısınız...
Yıl: 4, Dönem: 8
TDE430, Kuzey-Doğu Türk Lehçeleri (mufredatId:234587, dersId: 63742, programId: 2684)
Ders Kitabı / Malzemesi / Önerilen Kaynaklar

Tekin, Talat-Ölmez, Mehmet (1999). Türk Dilleri, Simurg Yayınları. Türk Dünyası El Kitabı I-IV (1992). Ankara: Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü Yayınları. Türkiye Dışındaki Türk Edebiyatları Antolojisi, 1-32 C. (e-kitap) Gürsoy Naskali, Emine (1997). Türk Dünyası Gramer Terimleri Kılavuzu, Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları. Ercilasun, Ahmet B. (2007). Türk Lehçeleri Grameri, Ankara: Akçağ Yayınları. Doğan, Levent vd. (2007). Çağdaş Türk Lehçeleri El Kitabı, İstanbul: Kriter Yayınları. Buran, Ahmet-Alkaya, Ercan (2012). Çağdaş Türk Lehçeleri, Ankara: Akçağ Yayınları. Ercilasun Ahmet Bican (1992). Karşılaştırmalı Türk Lehçeleri Sözlüğü, I-II, Kültür Bakanlığı Yayınları. Karşılaştırmalı Türk Lehçeleri Grameri Fiil-Basit Çekim (2006). (Ed. Ahmet Bican Ercilasun vd.), Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları. Zeynalov, Ferhat (1993). Türk Lehçelerinin Karşılaştırmalı Dilbilgisi, İstanbul: Cem Yayınları. Tekin, Talat (1989). “Türk Dil ve Diyalektlerinin Yeni Bir Tasnifi”, Erdem. Tavkul, Ufuk (2003). “Türk Lehçelerinin Sınıflandırılmasında Bazı Kriterler”, Kırım Dergisi, 12 (45), 23-32. ARIKOĞLU, Ekrem-Kuular, Klara, (2003). Tuva Türkçesi Sözlüğü, Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları. Tuvaca Araştırmaları, Tuvaca Varyantların Belgelenmesi ve Tanımlanması (2018). Garfiker Yayınları. Arıkoğlu, Ekrem (2020). Çağdaş Hakas Edebiyatı Örnekleri, Bengü Yayınları. Arıkoğlu, Ekrem (2005). Örnekli Hakasça-Türkçe Sözlük, Akçağ Yayınları. Kirişçioğlu,M. Fatih (1992). Yakut Türkçesinde Fiil. Vasiliev, Yuriy (Cargıstay), (1995). Türkçe-Sahaca(Yakutça) Sözlük, Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları. Baskakov, Grammatika Hakasskogo Yazıka Mehmet Ölmez, “Hakaslar ve Hakasça” Baskakov, N. A. (1999). Altayca Türkçe Sözlük. (çev. Emine Gürsoy Naskali-Muvaffak Duranlı), Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları. Güner Dilek, Figen (2015). Güney Sibirya Altay Türkçesi Ağızları, Karşılaştırmalı Ses Bilgisi, Ankara: TDK. Güner Dilek, Figen (2009). Altay Türkçesi, Ankara: Gazi Kitabevi.

Dersin İçeriği

Kuzeydoğu Türk Lehçeleri arasında yer alan Özbek, Yeni Uygur, Sarı Uygur ve Salar Türkçesi hakkında genel bilgi, Özbek ve Yeni Uygur Türkçesi gramer özellikleri ve sözcükler üzerinde ek-kök tahlilleri

Dersin Amacı

Kuzeydoğu Türk Lehçelerinin karakteristik ses ve şekil özellikleri ile ilgili bilgi vermek, ilgili lehçelere ait metinleri okuyup anlayabilmek, dilbilgisel çözümlemeler yapmak, metinlerin ses ve şekil özelliklerinden hareketle hangi lehçeye ait olduğunu ayırt edebilmek

Haftalık Ders İçeriği

Hafta Teorik Uygulama Laboratuar Ders Notları
1 Çağdaş Türk lehçeleri ile ilgili genel bilgi, yararlanılacak kaynaklar, lehçe grupları, "lehçe", "dil", "şive" kavramları
2 Türk dünyası, Türk dilinin yayılma alanları, Türk lehçelerinin tasnifi meselesi
3 Kuzeydoğu Türk lehçeleri, Altay edebiyatı, Altay Türkçesinin genel özellikleri
4 Altay Türkçesinin ses bilgisi
5 Altay Türkçesinin şekil bilgisi
6 Altay Türkçesi metinleri üzerinde gramer incelemesi
7 Altay Türkçesi metinleri üzerinde gramer incelemesi
8 Ara-sınav
9 Hakas edebiyatı, Hakas Türkçesi ses ve şekil bilgisi
10 Hakas Türkçesi metinleri üzerinde gramer incelemesi
11 Yakut edebiyatı, Yakut Türkçesi ses ve şekil bilgisi
12 Yakut Türkçesi metinleri üzerinde gramer incelemesi
13 Tuva edebiyatı, Tuva Türkçesi ses ve şekil bilgisi
14 Tuva Türkçesi metinleri üzerinde gramer incelemesi

Değerlendirme

# Etkinlikler Adet Yuzde Katkısı Yarıyıl İci Etkinlik Yıl Sonu Etkinlik
90 Yarıyıl (Yıl) İçi Etkinlikleri 0 40
91 Yarıyıl (Yıl) Sonu Etkinlikleri 0 60
1 Ara Sınav 1 100 1
2 Final Sınavı 1 100 1

Ders İş Yükü Verisi

# Etkinlikler Adet Süresi(saat) Toplam İş Yükü(saat)
1 Ara Sınav 1 12 12
2 Final Sınavı 1 15 15
5 Derse Katılım 12 4 48
8 Rehberli Problem Çözümü 1 7 7
34 Okuma 10 4 40

Dersin Öğrenme Çıktıları

# Öğrenme Çıktı Id Açıklama
1 1545311 Öğrenciler, Türk Dili ve Edebiyatı alanında araştırma ve çalışma yapabilmenin temel bilgi ve becerilerine sahip olur.
2 1545312 Çağdaş Türk lehçelerini temel seviyede bilir.
3 1545313 Metinlerin ses ve şekil özelliklerinden hareketle hangi lehçeye ait olduğu çıkarımını yapabilir.

Bölüm Program Çıktıları

# Program Çıktı Id Açıklama
1 79288 Türkçenin geçmişte ve günümüzde gözlemlenebilen dil özellikleri hakkında bilgi sahibi olur, çıkarımlar yapar; Türkçeyi sözlü ve yazılı olarak güzel ve doğru kullanır.
2 79289 Tarihî ve çağdaş Türk lehçelerinin dönemleri, eserleri, şahsiyetleri hakkında temel düzeyde bilgi sahibi olur.
3 79291 Türk halk edebiyatı kapsamında değerlendirilen konuları, edebî şahsiyetleri ve eserlerini tanır.
4 79293 Toplumda yaşayan/yaşatılan gelenek-görenek, inanç, âdet ve uygulamalar ile bunların kökenleri hakkında bilgi sahibi olur.
5 79294 Başlangıcından günümüze kadar Türk edebiyatının tarihî gelişimi, genel yapısı, genel özellikleri, kaynakları, kronolojisi, temsilcileri, önemli eserleri, vezinleri ve nazım şekilleri hakkında bilgi ve deneyim sahibi olur.
6 79290 Dil bilimi ve dil bilgisi yöntemlerinden hareketle Türk dili ile ilgili konularda değerlendirme yapabilir, sorunlara çözüm önerileri üretir.
7 79296 İslâmiyet öncesi Türk edebiyatı, klasik Türk edebiyatı, Türk halk edebiyatı ile Tanzimat, Servet-i Fünûn, Fecr-i Âtî, Millî Edebiyat, Cumhuriyet dönemlerindeki edebî gelişim ve değişimleri bilir, kıyaslar, izah eder; çağın getirdiği yeni dil ve edebiyat sorunları hakkında farkındalık elde eder.
8 79298 Türk Dili ve Edebiyatı’nın bütün bilim dallarında öğrendiklerini bilimsel ilkeler doğrultusunda ve felsefe/tarih/sosyoloji/psikoloji vd. sosyal/insanî bilimlerden yararlanarak doğru ve yeterli anlar, inceler; karşılaştığı dil ve edebiyat problemleri için disiplinlerarası yaklaşımla çözümler üretir.
9 79295 Türk Edebiyatı ürünlerini kuran estetik bakış açısına sahip olur.
10 79297 Türk Edebiyatı’nda üretilen edebî eserleri tür, yapı, dil, tema, edebî akım, edebî kuram, zihniyet, kültür, felsefe, sosyoloji, psikoloji, tarih, din gibi unsurlar açısından disiplinlerarası bir yaklaşımla tahlil eder, biçim ve içerik farklılaşmasını görür ve eleştirel olarak değerlendirir.
11 79299 Öğrendiği dil ve edebiyat bilgilerini kamu ve özel sektördeki tüm kurumlarda eğitim-öğretim amaçları doğrultusunda öğretir. Medya sektöründe (basılı ve görsel) metinlerin ana dilin doğru kullanılmasına dair redaktörlük yapar. Öğretici sertifikasını alması koşuluyla, yabancılara Türkçe öğretmenliği yapar.
12 79292 Halk bilimi (folklor) ve halk edebiyatı alanlarında derleme ve araştırma yapar.

Ögrenme Çıktı Matrisi

Program Çıktısı
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12
Öğrenme Çıktısı
 1 4
2 4
3 4
* Katkı Düzeyi : 1 Çok düşük 2 Düşük 3 Orta 4 Yüksek 5 Çok yüksek

İletişim Bilgileri

Adres:
Ondokuz Mayıs Üniversitesi Rektörlük Binası Kurupelit Kampüsü, 55139 Atakum / SAMSUN
Telefon:
(362) 312 19 19
Eposta:
iletisim@omu.edu.tr