Ders Notları

100% Complete (success)
Dikkat !!! Lütfen okuyunuz ...

Öğretim Üyesi (Üyeleri): Öğr. Gör. Ercan Yalçın Dr. Öğr. Üyesi Mehmet Aydın Prof. Dr. Kaya Tuncer Çağlayan Dr. Öğr. Üyesi Yakup YILMAZ Arş. Gör. Volkan Çeribaş *

(*) Ders notu girebilmek için, bu alanda kendi isminiz yazıyor olmalı...

  • Bologna verilerinin girilmesi;
    ubys.omu.edu.tr adresinden,
    ÜBYS' de Öğretim Elemanları yetkisi seçilmeli... Öğretim elemanı danışmanlık işlemlerinden yapabilirsiniz...
Yıl: 2024, Dönem: Bahar
Ders Kitabı / Malzemesi / Önerilen Kaynaklar

Yoktur.

Dersin İçeriği

Derslerde kullanılan kitaplar alanında uzman akademisyenlerin kaleme almış oldukları eserler dikkate alınarak seçilip tavsiye edilmektedir. Ders notları bölüm akademisyenleri tarafından haftalık bölümler halinde 14 hafta olarak hazırlanmıştır. Dersi okutan öğretim görevlisi tarafından ders notları Güz/Bahar dönemleri öncesinde gözden geçirilmekte ve yeni bilgi ve belgeler ışığında güncel bilgilendirmeler yapılıp ders notları güncellenmiş biçimiyle sisteme yüklenmektedir. Örneğin 3. haftanın konuları içerisinde yer alan Şeyh Sait İsyanı, İzmir Suikastı vb. konular, ilgili alanda yazılmış kitaplar, makaleler ve tezler gözden geçirilerek ekleme, çıkarma yapılmak suretiyle 17.03.2023 tarihinde güncellenmiştir. Bahsi geçen güncellemeler dönem boyunca sürmekte ve yeni dönem için güncellenmiş metinler sisteme yüklenmektedir.

Dersin Amacı

1. Atatürk İlkeleri ve İnkılâp Tarihi, I/1, I/2, II, YÖK Yayınları, Ankara, 1997 2. Atatürk, M. Kemal, Nutuk (1919-1927), Atatürk Araştırma Merkezi Yayınları, Ankara, 1991, (Bugünkü Dille Yayına Hazırlayan: Prof. Dr. Zeynep KORKMAZ) 3. Türkiye Cumhuriyeti Tarihi II, Atatürk Araştırma Merkezi Yay., Ankara, 2000. 4. Başlangıcından Günümüze Türkiye Cumhuriyeti Tarihi, (Ed. T. F. Ertan), Siyasal Kitabevi, Ankara, 2011. 5. Atatürk ve Türkiye Cumhuriyeti Tarihi, (Ed. Kılınçkaya, M. D.), (7. Baskı), Siyasal Kitabevi, Ankara, 2005.

Haftalık Ders İçeriği

Hafta Teorik Uygulama Laboratuar Ders Notları
1 Türk İnkılabının stratejisi hakkında bilgi sunulan 1. haftada Mustafa Kemal (Atatürk)'ün 1881-1919 yılları arasındaki yaşam öyküsü verilerek inkılabın başarılmasında kişisel yaşamının etkisi vurgulanmaktadır. Türk İnkılabının stratejik açıdan hangi biçimde yol aldığı Atatürk'ün teşkilatçılık ve siyasi öngörüsü bakımından değerlendirilmektedir. İnkılabın stratejisinin bir adımı mahiyetinde Osmanlı saltanatının kaldırılması ayrıntılarıyla öğrencilere aktarılmaktadır.
2 Siyasal alanda gerçekleştirilen iki önemli ve büyük inkılap söz konusu edilmektedir. Öncelikle Ankara'nın başkent ilan edilmesine değinilip ardından Türkiye Devleti'nin Mustafa Kemal Paşa liderliğinde cumhuriyet rejimini ilanı anlatılmaktadır. Cumhuriyetin ilanı gibi büyük bir inkılabın ardından henüz bir yıl dahi geçmemişken siyasal alanda yapılan ikinci büyük inkılap olan Halifeliğin Kaldırılması süreci tarihi veriler ışığında ortaya konmaktadır.
3 Türkiye Cumhuriyeti Devleti'nin çok partili siyasal sisteme geçiş denemelerinin yaşandığı 1924-1930 yılları arasında yaşanan siyasal olaylar ele alınmaktadır. Siyasi partileşme anlamında Halk Fırkasının ve Terakkiperver Cumhuriyet Fırkasının oluşum süreci ilk ele alınan siyasal gelişmelerdir. Bu siyasal gelişmelerin ardından Şeyh Sait İsyanı, Cumhurbaşkanı Mustafa Kemal Paşa'ya karşı planlanan İzmir Suikastı teşebbüsü, Serbest Cumhuriyet Fırkasının kurulması ve 23 Aralık 1930 günü gerçekleşen Menemen Olayı tarihi veriler ışığında aktarılmaya çalışılmaktadır.
4 Türkiye Cumhuriyeti Devleti'nde gerçekleştirilen hukuki alandaki inkılaplar ele alınmaktadır. Osmanlı-Türk anayasal gelişmelerinin tam olarak anlaşılabilmesi adına Osmanlı döneminde hayata geçirilen anayasal nitelik arz eden gelişmelerden "Sened-i İttifak", "Tanzimat Fermanı", "Islahat Fermanı", Kanun-i Esasi" hakkında bilgiler sunulmaktadır. Osmanlı döneminde hayata geçirilen hukuki düzenlemelerin ardından Türkiye Devleti'nin ilk anayasası olan 1921 tarihli Teşkilat-ı Esasiye Kanunu anlatılmaktadır. Türkiye Cumhuriyeti'nin kurulması ertesinde cumhuriyet anayasaları olarak tanımlayabileceğimiz 1924 Anayasası, 1961 Anayasası ve 1982 Anayasası Türkiye'de gerçekleştirdikleri önemli değişiklikler bakımından ele alınmaktadır. Anayasal gelişmelerin yanı sıra Türk hukuk inkılabı içerisinde önemli bir yere sahip olan 1926 tarihli Türk Medeni Kanunu hakkında önemli bilgiler sunulmaktadır.
5 Türkiye Cumhuriyeti Devleti'nde gerçekleştirilen eğitim ve kültür alanındaki inkılaplar ele alınmaktadır. 3 Mart 1924 tarihinde kabul edilen Tevhid-i Tedrisat Kanunu'nun kabul edilmesine ilişkin bilgi sunumuyla başlanılan anlatım, devamında Türk harf inkılabının yapılması sürecini anlatmaktadır. Yine Türk Tarih Kurumunun kurulması, Türk Dil Kurumunun kurulması ve Üniversite Reformunun gerçekleştirilmesi ekseninde eğitim ve kültür alanında yaşanan gelişmeler irdelenmektedir.
6 Türkiye Cumhuriyeti Devleti'nde gerçekleştirilen sosyal alandaki inkılaplar ele alınmaktadır. Tekke ve zaviyelerin kapatılması; milletlerarası takvim, saat, rakam ve ölçülerin kabulü; genel tatil günlerinin tespiti; Soyadı Kanununun kabulü ve kadın haklarının tanınması aktarılan önemli sosyal gelişmelerdir. Bunlara ilaveten Atatürk’ün büyük Nutuk’u okuması ile onun öğrenciler tarafından nasıl anlaşılması gerektiği irdelenmektedir.
7 Türkiye Cumhuriyeti Devleti’nde ekonomik alanda yapılan inkılaplar ele alınmaktadır. Öncelikle cumhuriyet rejiminin Osmanlı Devleti'nden devraldığı ekonomik miras anlatılmakta, böylece yeni kurulan devleti bekleyen ekonomik sıkıntıların algılanabilmesi sağlanmaktadır. Türkiye Devleti'nin hangi ekonomik model üzerinden iktisadi yol haritasını belirleyeceğinin tespiti nitelinde 1923 yılında toplanan İzmir İktisat Kongresi oldukça önemli bir adım olarak görülmektedir. Bunlara ilaveten tarım alanında yaşanan gelişmeler ve aşar vergisinin kaldırılması, yeni bankaların ve fabrikaların açılması gibi ekonomik gelişmeler incelenmektedir. Ayrıca iktisadi niteliğe sahip birtakım kurum ve kuruluşların millileştirilmesi, cumhuriyetin ulaşım ve sağlık politikaları değinilen diğer önemli gelişmeler olarak anlatılmaktadır.
8 Mustafa Kemal (Atatürk) döneminde uygulanan Türk dış politikası gelişmeleri ele alınmaktadır. Öncelikle Milli Mücadele döneminde ortaya konulan Türk dış politikasının bir analizi yapılmıştır. Akabinde Türkiye'nin 1923-1932 yılları arasında İngiltere, Yunanistan, Sovyetler Birliği, Fransa, İtalya, Bulgaristan ve Müslüman devletlerle olan siyasi ve ekonomik ilişkileri incelenmiştir. Ayrıca Atatürk döneminde 1932- 1938 yılları arasında Türkiye'nin Milletler Cemiyetine girmesi, Balkan Paktı ve Sadabad Paktının imzalanması, Türk Boğazları ile ilgili Montrö Sözleşmesi'nin imzalanması ve Hatay'ın Türkiye sınırları içine alınması gelişmeleri irdelenmektedir.
9 Mustafa Kemal (Atatürk) döneminde uygulanan Türk dış politikası gelişmeleri ele alınmaktadır. Öncelikle Milli Mücadele döneminde ortaya konulan Türk dış politikasının bir analizi yapılmıştır. Akabinde Türkiye'nin 1923-1932 yılları arasında İngiltere, Yunanistan, Sovyetler Birliği, Fransa, İtalya, Bulgaristan ve Müslüman devletlerle olan siyasi ve ekonomik ilişkileri incelenmiştir. Ayrıca Atatürk döneminde 1932- 1938 yılları arasında Türkiye'nin Milletler Cemiyetine girmesi, Balkan Paktı ve Sadabad Paktının imzalanması, Türk Boğazları ile ilgili Montrö Sözleşmesi'nin imzalanması ve Hatay'ın Türkiye sınırları içine alınması gelişmeleri irdelenmektedir.
10 Ara sınav
11 Atatürk'ün ortaya koyduğu siyasi, iktisadi, sosyal ve kültürel politikalar ekseninde ortaya çıkan Atatürk ilkeleri ele alınmaktadır. Öncelikle cumhuriyetçilik ilkesi temelinde Atatürk'ün egemenlik anlayışı değerlendirilmektedir. Yine Atatürk ilkelerinden milliyetçilik, halkçılık ve laiklik kavramları onun içselleştirdiği ve tatbike koyduğu biçimiyle sunulmaktadır. Bahsi geçen ilkelerin Türkiye'nin siyasal, ekonomik ve sosyo-kültürel yaşamına etkileri irdelenmektedir.
12 Atatürk'ün ortaya koyduğu siyasi, iktisadi, sosyal ve kültürel politikalar ekseninde ortaya çıkan Atatürk ilkeleri ele alınmaktadır. İnkılapçılık ve devletçilik ilkeleri onun içselleştirdiği ve tatbike koyduğu biçimiyle aktarılmaya çalışılmaktadır. Bunlara ilaveten milli egemenlik, milli bağımsızlık, milli birlik, beraberlik ve ülke bütünlüğü, bilimsellik ve akılcılık gibi Atatürk ilkelerini bütünleyici nitelikteki ilkeler aktarılmaktadır.
13 1938 ile 1945 yılları arasında Türkiye'de yaşanan iç ve dış siyasal gelişmeler konu edilmektedir. Öncelikle Mustafa Kemal Atatürk'ün vefatı ve İsmet İnönü'nün cumhurbaşkanı seçilmesi gibi iki önemli gelişme aktarılmaktadır. Beraberinde ise Avrupa'nın II. Dünya Savaşına giriş süreci ele alınmakta; İtalya, Almanya ve Sovyet Rusya'daki totaliter yönetimlere değinilmektedir. Avrupa'daki gelişmelerin bir sonucu olarak II. Dünya Savaşının patlak vermesi neticesinde Türkiye'nin savaş boyunca ortaya koyduğu dış politikası ele alınmaktadır. II. Dünya Savaşı esnasında Türkiye'nin yaşadığı iç siyasal olaylar ekonomik sorunlar temelinde aktarılmaktadır.
14 Türkiye'de 1945-1960 yılları arasında yaşanan siyasal, ekonomik ve sosyo-kültürel olaylar ele alınmaktadır. Çok partili siyasal sistemin tesis edildiği bu dönemde, Türkiye'de kurulan yeni siyasi partilerden bahisle, CHP iktidarının yeni kurulan DP'ye devredilmesi anlatılmaktadır. DP'nin 1950 genel seçimleriyle iktidarı devralmasının ardından 1950-1960 yılları arasındaki on yıllık hükümetleri dönemlerinin iç ve dış siyasal olayları ile ekonomi alanında yaşanan gelişmeler anlatılmaktadır.
15 1960-1980 yılları arasında yaşanan siyasal, ekonomik ve sosyo- kültürel olaylar konu edilmektedir. 27 Mayıs askeri darbesi, Milli Birlik Komitesinin tesisi, Kurucu Meclis'in açılması ve 1961 Anayasasının kabulü ortaya çıkan ilk gelişmeler olarak aktarılmaktadır. Askeri yönetimin ardından 1980 askeri darbesine kadar kurulan hükümetler ve politikaları ele alınmaktadır. Bunlara ilaveten Türkiye'nin milli politikalarının değişmez öğesi olan Kıbrıs ile tarihi serüveni üzerinde durulmakta ve Türkiye'nin Kıbrıs hadiseleri üzerinden ortaya koyduğu siyaset değerlendirilmektedir.
16 Final Sınavı