Ders Notları

100% Complete (success)
Dikkat !!! Lütfen okuyunuz ...

Öğretim Üyesi (Üyeleri): Prof. Dr. Coşkun Gülser *

(*) Ders notu girebilmek için, bu alanda kendi isminiz yazıyor olmalı...

  • Bologna verilerinin girilmesi;
    ubys.omu.edu.tr adresinden,
    ÜBYS' de Öğretim Elemanları yetkisi seçilmeli... Öğretim elemanı danışmanlık işlemlerinden yapabilirsiniz...
Yıl: 2025, Dönem: Güz
Ders Kitabı / Malzemesi / Önerilen Kaynaklar

Sağlam, T., 1997. Toprak Kimyası. Trakya Üniversitesi, Tekirdağ Ziraaat Fakültesi, Yayın no:190, Tekirdağ Sezen, Y., 1991. Toprak Kimyası. Atatürk Üniversitesi, Ziraat Fakültesi Yayınları No:127, Erzurum Bayraklı, F., 1998. Toprak Kimyası. OMU. Ziraat Fakültesi Ders Kitabı No:26, Samsun Usta, S., 2002. Toprak Kimyası. Ankara Üniversitesi, Ziraat Fakültesi Yayınları, Ankara Erguvanlı, K., 1983. Mühendislere Jeoloji. İstanbul Teknik Üniversitesi Kütüphanesi No:1126, İstanbul Peterson, G.A., 1973. Laboratory outline, Agronomy, 857

Dersin İçeriği

1.Kayalar ve kayaları oluşturun mineraller, toprak ana materyali, toprağın kimyasal yapısı, toprakta mevcut mineraller, kireç tayini 2.Toprağın kolloid kimyası, kil tipleri ve özellikleri, toprakta negatif ve pozitf yüklerin oluşumu, topraklarda iyon değişimi, katyon-anyon değişimi, katyon değişim denklemleri, toprakta KDK tayini, toprakta suda eriyebilir ve değişebilir anyon ve katyonların analizi, karbonat, bikarbonat, klor ve sülfat, kalsiyum, magnezyum, sodyum, potasyum tayinleri 3.Toprak organik maddesi, toprakta organik madde tayini ve organik maddede humik asit, fulvik asit, humik madde, humik olmayan maddelerin analizi 4.Toprak reaksiyonu ve tamponluk, toprakta pH tayini 5.Toprağın oksidasyon ve redüksiyon reaksiyonları, su altında kalmış topraklarda meydana gelen kimyasal değişimler. 6.Asit topraklar ve asit toprakların kireç ihtiyaçlarının tayininde kullanılan yöntemler, değişebilir hidrojen tayini 7.Çorak topraklar, oluşum sebepleri, sınıflandırılması ve ıslahı, çorak toprakların teşhisi için yapılan analizler, tuzluluk ve alkaliliğin bitkilere zararlı etkileri, toprakta tuz çeşitleri ve EC tayini, 8.Toprakta fosfor fiksasyonu ve langmuir izoterm eğrileri, toprakta fosfor fiksasyon tayini 9.Toprakta potayum fiksasyonu, toprakların potas fiksasyon kapasitelerinin belirlenmesi 10.Toprakta amonyum fiksasyonu, doğal ve sonradan fiks olan amonyumun belirlenmesi 11.Toprakta bulunan besin maddelerinin fraksiyonları, bu fraksiyonların alınabilirlikleri ve analizleri, yarayışlı besin maddelerinin belirlenmesinde kullanılan ekstraksiyon yöntemlerinin özellikleri 12.Toprakta yaygın olarak bulunan elementlerin kimyasal davranışları açısından gruplandırılması, değişebilir katyonlar, anyonlar, çözünmeyen oksi anyonlar 13.Toprakta geçiş metalleri ve alüminyum, toksik iyonlar, oksidasyon ve redüksiyonda aktif olan elementler,

Dersin Amacı

Toprak kimyası birçok kimya kuralını toprakta cereyan eden kimyasal olaylara uygulayarak bu tepkimeler hakkında bilgi edinmeye ve kimyasal karakterli toprak olaylarını açıklamaya çalışarak toprak verimliliğinin anlaşılması ve değerlendirilmesi çalışmalarına katkı sağlamaktır. Ayrıca toprağın bitki besin maddelerince durumlarını, bu elementlerin toprak içerisindeki davranışlarını ve karşılıklı ilişkilerini, toprak kolloidleri tarafından bu elementlerin tutulma mekanizmalarını incelemektir.

Haftalık Ders İçeriği

Hafta Teorik Uygulama Laboratuar Ders Notları
1 Bu derste kayalar (volkanik, tortul, metamorfik) ve kayaları oluşturun mineraller, toprak ana materyali, toprağın kimyasal yapısı, toprakta mevcut mineraller hakkında bilgi verilmektedir. Haftalık teorik ders konusu ile ilgili uygulamanın yürütülmesi
2 Bu derste toprağın organik ve inorganik kolloidleri, kolloid kimyası, kil tipleri ve özellikleri, toprakta negatif ve pozitif yüklerin oluşumu, topraklarda iyon değişimi, katyon-anyon değişimi, katyon değişim denklemleri, toprakta katyon değişim kapasitesi tayini, toprakta suda eriyebilir ve değişebilir anyon ve katyonların analizi hakkında bilgi verilmektedir. Haftalık teorik ders konusu ile ilgili uygulamanın yürütülmesi
3 Bu derste toprak organik maddesinin oluşumu, organik maddenin bileşenleri ve ayrışma ürünleri, organik maddenin mineralizasyonu, C:N oranı ve önemi, tarımsal açıdan toprak organik maddesinin önemi, toprakta organik madde tayini ve organik maddede humik asit, fulvik asit, humik madde, humik olmayan maddelerin analizi hakkında bilgi verilmektedir. Haftalık teorik ders konusu ile ilgili uygulamanın yürütülmesi
4 Bu derste asitlik, alkalilik, toprak çözeltisinde hidrojen iyonlarının ifadesi, toprak reaksiyonu (pH), toprağın tamponlama kapasitesi, pH üzerinde etkili olan faktörler (sulandırma oranı, karbondioksit ve tuz miktarı), bitki besleme açısından toprak reaksiyonunun önemi, pH tayini hakkında bilgi verilmektedir. Haftalık teorik ders konusu ile ilgili uygulamanın yürütülmesi
5 Bu derste toprağın oksidasyon ve redüksiyon reaksiyonları, oksidasyon sonucu minerallerin oksijen kazanması ve yeni minerallerin oluşumu, oksidasyon olayının besin elementlerinin yarayışlılığı üzerine etkisi, toprakta yükseltgen elementler, su altında kalmış topraklarda meydana gelen kimyasal değişimler ve redüksiyon, indirgen elementler ve bitki besin elementlerinin yararayışlılığı hakkında bilgi verilmektedir. Haftalık teorik ders konusu ile ilgili uygulamanın yürütülmesi
6 Bu derste toprakta asitliğin kaynakları, H ve Al iyonlarının etkisi, aktif ve pasif asitlik, asit toprakların oluşumu, asit toprakların bitki beslenmesi üzerine etkileri, asit topraklarda pH’nın düzenlenmesi ve kireç ihtiyacı, kireç ihtiyacının tayininde kullanılan yöntemler, değişebilir hidrojen tayini hakkında bilgi verilmektedir. Haftalık teorik ders konusu ile ilgili uygulamanın yürütülmesi
7 Bu derste toprakta tuzların kaynağı, tuzların bileşimindeki anyon ve katyonlar, çorak toprakların oluşumu, tuzlu topraklar, alkali topraklar, tuzlu-alkali topraklar, değişebilir sodyum yüzdesi, değişebilir sodyum oranı, ph, elektriksel iletkenlik, çorak toprakların teşhisi için yapılan analizler, tuzluluk ve alkaliliğin bitkilere doğrudan ve dolaylı zararlı etkileri, tuzlu ve alkali toprakların ıslahı, yıkama ihtiyacı, jips ihtiyacı hakkında bilgi verilmektedir. Haftalık teorik ders konusu ile ilgili uygulamanın yürütülmesi
8 Bu derste toprakta fosfor formları, yarayışlı ve yarayışsız fosfor, fosfor fiksasyonunu etkileyen faktörler, bitki besleme açısındanfosfor fiksasyonunun önemi, langmuir ve freundlich izoterm eğrileri, toprakta fosfor fiksasyon tayininin belirlenmesi hakkında bilgi verilmektedir. Haftalık teorik ders konusu ile ilgili uygulamanın yürütülmesi
9 Ara sınav haftası.
10 Bu derste toprakta potasyum formları, değişebilir ve fikse potasyum, toprakta potayum fiksasyonunu etkileyen faktörler, izoterm eğrilerinin belirlenmesi, toprakların potasyum fiksasyon kapasitelerinin belirlenmesi, bitki besleme açısından toprakta potasyum fiksasyonu hakkında bilgi verilmektedir. Haftalık teorik ders konusu ile ilgili uygulamanın yürütülmesi
11 Bu derste toprakta potasyum formları, değişebilir ve fikse potasyum, toprakta potayum fiksasyonunu etkileyen faktörler, izoterm eğrilerinin belirlenmesi, toprakların potasyum fiksasyon kapasitelerinin belirlenmesi, bitki besleme açısından toprakta potasyum fiksasyonu hakkında biilgi verilir. Haftalık teorik ders konusu ile ilgili uygulamanın yürütülmesi
12 Bu derste toprakta bulunan besin maddelerinin fraksiyonları, bu fraksiyonların alınabilirlikleri ve analizleri, yarayışlı besin maddelerinin belirlenmesinde kullanılan ekstraksiyon yöntemlerinin özellikleri hakkında bilgi verilmektedir. Haftalık teorik ders konusu ile ilgili uygulamanın yürütülmesi
13 Bu derste toprakta yaygın olarak bulunan elementlerin kimyasal davranışları açısından gruplandırılması, değişebilir katyonlar, anyonlar, çözünmeyen oksi anyonlar hakkında bilgi verilmektedir. Haftalık teorik ders konusu ile ilgili uygulamanın yürütülmesi
14 Bu derste toprakta geçiş metalleri ve alüminyum, toksik iyonlar, oksidasyon ve redüksiyonda aktif olan elementler, bitki gelişimine etkileri hakkında bilgi verilmektedir. Haftalık teorik ders konusu ile ilgili uygulamanın yürütülmesi
15 Bu derste toprakta geçiş metalleri ve alüminyum, toksik iyonlar, oksidasyon ve redüksiyonda aktif olan elementler, bitki gelişimine etkileri hakkında bilgi verilmektedir. Haftalık teorik ders konusu ile ilgili uygulamanın yürütülmesi