Ders Notları

100% Complete (success)
Dikkat !!! Lütfen okuyunuz ...

Öğretim Üyesi (Üyeleri): Öğr. Gör. Ercan Yalçın *

(*) Ders notu girebilmek için, bu alanda kendi isminiz yazıyor olmalı...

  • Bologna verilerinin girilmesi;
    ubys.omu.edu.tr adresinden,
    ÜBYS' de Öğretim Elemanları yetkisi seçilmeli... Öğretim elemanı danışmanlık işlemlerinden yapabilirsiniz...
Yıl: 2024, Dönem: Güz
Ders Kitabı / Malzemesi / Önerilen Kaynaklar

Oktay Uygun, Demokrasi (Tarihsel, Siyasal, Felsefi Boyutlar); Faruk Ataay, Türkiye Demokrasi Tarihi (1789’dan Günümüze); Kemal H. Karpat, Türk Demokrasi Tarihi (Sosyal, Kültürel, Ekonomik Temeller); Fatih Mehmet Sancaktar, Osmanlı’dan Cumhuriyet’e Anayasa, Seçim ve Meclis Tecrübesi (1876-1923); Mete Tunçay, Türkiye Cumhuriyeti’nde Tek-Parti Yönetimi’nin Kurulması 1923-1931; Ahmet Demirel, Tek Partinin İktidarı Türkiye’de Seçimler ve Siyaset (1923-1946); Hilmi Ziya Ülken, Türkiye’de Çağdaş Düşünce Tarihi; Tarık Zafer Tunaya, Türkiye'de Siyasi Partiler 1859-1952; Eik Jan Zürcher, Modernleşen Türkiye'nin Tarihi; Feroz Ahmad, Modern Türkiye’nin Oluşumu; Server Tanilli, Devlet ve Demokrasi; Tevfik Çavdar, Türkiye'nin Demokrasi Tarihi (Cİlt-1 1839-1950); Emre Kongar, İmparatorluktan Günümüze Türkiye'nin Toplumsal Yapısı; Bernard Lewis, Modern Türkiye’nin Doğuşu, Mehmet Kabasakal, Türkiye’nin Demokrasi Sınavı; Bülent Tanör, Osmanlı-Türk Anayasal Gelişmeleri; Mustafa Erdoğan, Türkiye'de Anayasalar ve Siyaset; William Hale, Türkiye'de Ordu ve Siyaset; Ahmet Yeşil, Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası; Cem Emremce, Serbest Cumhuriyet Fırkası.

Dersin İçeriği

Demokrasi kavramı ve tarihte ortaya çıkış süreci; Avrupa’da demokratik yönetimlerin ilk kez uygulanma biçimleri; Osmanlı Devleti’nin yenileşme hareketleri ve demokratikleşme yönünde ilk adımlar; Türkiye Cumhuriyeti’nin demokratikleşme çabası; Tek Parti Dönemi’nden Çok Partili Döneme geçiş süreci; Türkiye’de cumhuriyet yönetiminin demokratik-otoriter ve totaliter rejimler bakımından değerlendirilmesi.

Dersin Amacı

Dünyada demokrasinin tarihsel gelişim süreci hakkında bilgi sahibi olup Türkiye’de demokratikleşme amacıyla yaşanan gelişmelere hâkim olmak. Tarihi serüven içerisinde dünyada ve Türkiye’deki uygulamalar üzerinden mevcut demokratik gelişim düzeyini tartabilmek, demokrasinin idealize ettiği devlet ve toplum düzenine ulaşabilmenin yollarını aramak. Kişisel gelişim, tutum ve siyasal tercihlerini bu eksende gerçekleştirebilmek.

Haftalık Ders İçeriği

Hafta Teorik Uygulama Laboratuar Ders Notları
1 Kavram olarak demokrasi ve demokrasi tarihi kaynaklarının değerlendirilmesi.
2 Antik Yunan’da demokrasi ve demokrasinin siyasal kurumları.
3 Avrupa’da modern demokrasiye geçiş süreci ve modern demokrasinin ilk örnekleri.
4 Türklerde demokrasinin gelişim süreci: Mutlak Monarşiden Meşruti Monarşiye geçiş sürecinde yaşanan demokratik nitelikli gelişmeler.
5 Osmanlı Devleti’nde meclisin ve anayasanın tesisi: Kanun-ı Esasi ve Meclis-i Umumi ekseninde I. Meşrutiyet Dönemi.
6 Osmanlı İttihat ve Terakki Cemiyeti’nin ortaya çıkışı, II. Meşrutiyet’in ilanı ve 1908 anayasa değişiklikleri.
7 II. Meşrutiyet ve çok partili siyasal hayat.
8 Son Osmanlı Mebusan Meclisinin kapatılışından TBMM’nin tesisine kadar Türkiye’de Kongre İktidarları Dönemi.
9 Demokrasinin mihenk taşı olarak Türkiye’de millet egemenliğinin inşası: TBMM’nin açılışı, Teşkilat-ı Esasiye Kanunu’nun kabulü, Meclis Hükümeti sisteminin tesisi ve saltanatın kaldırılması.
10 Vize Sınavı
11 1923 Seçimleri ve muhalefetin tasfiyesi: Halk Fırkası’nın kuruluşu, cumhuriyetin ilanı ve bir demokratikleşme adımı olarak cumhuriyetin karakteri.
12 Demokrasinin çoğunluk iradesine üstünlük tanıyan bir modeli olarak 1924 Anayasası ve demokratik-otoriter ve totaliter yönetim anlayışı bakımından cumhuriyet idaresinin mahiyeti.
13 Demokrasinin vazgeçilmez unsuru olarak “örgütlü muhalefet” ve Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk muhalefet partisi Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası.
14 Tek parti döneminde ikinci çok partili sistem denemesi: Serbest Cumhuriyet Fırkası.
15 Harici muhalefetten dâhili muhalefete: CHP’de iktidarı denetim mekanizması olarak “Müstakil Grup”.
16 Final Sınavı