Ders Kitabı / Malzemesi / Önerilen Kaynaklar
• Paul Knox ve Steven Pinch:
o Urban Social Geography: An Introduction (Routledge, 6th Edition, 2010).
• David Harvey:
o Social Justice and the City (University of Georgia Press, 2009).
→ Mekânsal adaletsizlik ve kentsel kapitalizm.
• Manuel Castells:
o The City and the Grassroots: A Cross-Cultural Theory of Urban Social Movements (University of California Press, 1983).
→ Kentsel toplumsal hareketlerin sosyal ve mekânsal etkileri.
• Henri Lefebvre:
o The Production of Space (Blackwell, 1991).
→ Mekânın toplumsal üretimi ve mekânsal ayrışmanın teorik temelleri.
• Peter Marcuse ve Ronald van Kempen:
o Globalizing Cities: A New Spatial Order? (Blackwell, 2000).
→ Küreselleşmenin kentlerde sosyal ve mekânsal ayrışmayı nasıl etkilediği.
• Saskia Sassen:
o The Global City: New York, London, Tokyo (Princeton University Press, 2001).
→ Küresel şehirlerde mekânsal eşitsizlik ve sosyal ayrışma.
• İlhan Tekeli:
o Türkiye’de Kentleşme Yazıları (İdeal Kültür, 2011).
→ Türkiye'deki kentleşme ve mekânsal eşitsizlikler üzerine önemli bir kaynak.
• Osman Balaban:
o Kent Planlaması ve Çevre Politikaları: Türkiye Deneyimi (İmge Kitabevi, 2020).
→ Türkiye’de mekânsal ayrışmanın planlama politikalarına etkisi.
• Ayda Eraydın:
o Yeni Mekânlar, Yeni Yoksulluklar: Küreselleşme ve Şehir Yoksulluğu (ODTÜ Yayınları, 2002).
→ Kent yoksulluğu ve mekânsal ayrışma.
• Çağatay Keskinok:
o Türkiye'de Mekânsal Ayrışma ve Planlama (Makale ve kitap bölümleri).
• Sharon Zukin:
o The Cultures of Cities (Blackwell, 1995).
→ Kentsel kültür ve sınıfsal ayrışmalar.
• Edward Soja:
o Postmetropolis: Critical Studies of Cities and Regions (Blackwell, 2000).
→ Postmodern kentlerde mekânsal ayrışma.
• Mike Davis:
o Planet of Slums (Verso, 2006).
→ Gecekondu alanları ve sosyal dışlanma.
• Ash Amin ve Nigel Thrift:
o Cities: Reimagining the Urban (Polity Press, 2002).
→ Şehirlerin mekânsal ve sosyal dinamikleri.
• UN-Habitat:
o World Cities Report 2022: Envisaging the Future of Cities (https://unhabitat.org).
→ Kentleşme trendleri ve sosyal/mekânsal eşitsizlikler.
• OECD:
o Divided Cities: Understanding Intra-Urban Inequalities (https://www.oecd.org).
→ Şehir içi eşitsizliklerin nedenleri ve sonuçları.
• Türkiye'deki sosyal ve mekânsal ayrışma çalışmaları için öneriler:
o Mekansal Adalet ve Planlama Dergisi (Yerel örnekler ve kavramsal tartışmalar).
o Osman Balaban, Mehmet Penpecioğlu, Ayda Eraydın gibi araştırmacıların makaleleri.
Dersin İçeriği
Bu ders, kentlerin toplumsal ve mekânsal yapılarının analizine odaklanmaktadır. Kentleşme süreçlerinde toplumsal sınıflar, yoksulluk, mekânsal ayrışma, toplumsal hareketler ve kimlik gibi dinamikler incelenir. Ayrıca, küreselleşme, sosyal eşitsizlikler ve mekânın dönüşümü ele alınarak, kentsel politikaların ve planlama süreçlerinin bu dinamiklerle nasıl şekillendiği tartışılır. Ders, kentsel sosyal coğrafya bağlamında teorik yaklaşımlar ile Türkiye ve dünyadan örneklerle desteklenmektedir.
Dersin Amacı
Bu dersin amacı, kentlerin toplumsal ve mekânsal yapılarının dinamiklerini anlamak, mekânsal ayrışma, toplumsal sınıflar, yoksulluk, kimlik ve toplumsal hareketler gibi kavramların kentleşme süreçlerindeki rolünü incelemektir. Ayrıca, küreselleşme ve kentsel politikaların sosyal ve mekânsal etkileri üzerine eleştirel bir bakış geliştirilmesi hedeflenmektedir.
