1. Anasayfa

Ders Notları

100% Complete (success)
Dikkat !!! Lütfen okuyunuz ...

Öğretim Üyesi (Üyeleri): Arş. Gör. Dr. Osman Çolaklıoğlu *

(*) Ders notu girebilmek için, bu alanda kendi isminiz yazıyor olmalı...

  • Bologna verilerinin girilmesi;
    ubys.omu.edu.tr adresinden,
    ÜBYS' de Öğretim Elemanları yetkisi seçilmeli... Öğretim elemanı danışmanlık işlemlerinden yapabilirsiniz...
Yıl: 2025, Dönem: Güz
ÖZE612, Yetkinlik Yaklaşımıyla Özel Eğitimde Sosyal Adalet (mufredatId:6878, dersId: 123317, programId: 5724)
Ders Kitabı / Malzemesi / Önerilen Kaynaklar

Anlatım, soru cevap, örnek olay

Dersin İçeriği

Bu ders, özel eğitimde sosyal adalet kavramının kuramsal temellerini, toplumsal eşitsizliklerin özel gereksinimli bireyler üzerindeki etkisini ve yetkinlik yaklaşımının eğitim politikaları ile uygulamalarındaki rolünü kapsamaktadır. Ders kapsamında senaryo temelli tartışmalar, politika analizleri ve vaka çalışmalarıyla; insan hakları temelli yaklaşım, makul uyarlama, demokratik katılım, kapsayıcı okul kültürü, güçlendirme ve eğitimde adil dağılım ilkeleri ele alınmaktadır. Ayrıca dezavantajlı gruplara yönelik ulusal ve uluslararası politika belgeleri incelenerek, yetkinlik yaklaşımıyla özel eğitimde fırsat eşitliği, yaşam kalitesi, bağımsızlık, toplumsal katılım ve etik sorumlulukların nasıl yapılandırılabileceği tartışılmaktadır.

Dersin Amacı

Bu dersin amacı, özel eğitim alanında sosyal adalet kavramını derinlemesine incelemek ve öğrencilerin dezavantaj, eşitsizlik, hak temelli eğitim ve kapsayıcılık konularını Yetkinlik (Capabilities) Yaklaşımı çerçevesinde değerlendirme becerilerini geliştirmektir. Ders, Amartya Sen ve Martha Nussbaum’un yetkinlik kuramlarını temel alarak; özel gereksinimli bireylerin toplumsal katılımı, eğitimde fırsat eşitliği, insan onuru, adil erişim ve güçlendirme süreçlerini analiz etmeyi hedefler. Öğrenciler bu derste sosyal politikalar, eğitim uygulamaları ve kurumsal yapılar üzerinden sosyal adalet temelli eleştirel bir bakış açısı geliştireceklerdir.

Haftalık Ders İçeriği

Hafta Teorik Uygulama Laboratuar Ders Notları
1 Dersin tanıtılması, yetkinlik yaklaşımının (capability approach) felsefi temellerinin anlatılması ve özel eğitimle ilişkisine giriş yapılması.
2 Sosyal adalet kavramının teorik çerçevesinin ele alınması ve eğitim bağlamında sosyal adaletin tartışılması.
3 Yetkinlik yaklaşımının temel bileşenlerinin açıklanması ve bu bileşenlerin özel gereksinimli bireylere uyarlanmasının tartışılması.
4 Amartya Sen ve Martha Nussbaum’un yetkinlik yaklaşımına katkılarının analiz edilmesi ve özel eğitimdeki yansımalarının tartışılması.
5 Özel eğitimde eşitlik ve hakkaniyet kavramlarının incelenmesi, fırsat eşitliği ve erişilebilirlik üzerine tartışma yapılması.
6 Yetkinlik yaklaşımının engellilik çalışmalarındaki rolünün değerlendirilmesi ve sosyal model ile karşılaştırılması.
7 Özel eğitimde politika üretim süreçlerinin incelenmesi ve yetkinlik yaklaşımının politika geliştirme üzerindeki etkilerinin tartışılması.
8 Okul ortamlarında sosyal adaletin nasıl gerçekleştirilebileceğinin tartışılması ve kapsayıcı uygulama örneklerinin analiz edilmesi.
9 Ara Sınav
10 Özel gereksinimli öğrencilerin katılım hakkı, karar alma süreçlerine dâhil edilmesi ve yetkinlik yaklaşımındaki “ajans” kavramının incelenmesi.
11 Sosyal adalet perspektifinden ailelerin güçlendirilmesi, aile katılımı ve ebeveyn haklarının tartışılması.
12 Öğretmenlerin sosyal adalet savunuculuğu rolleri, öğretmen yeterlikleri ve yetkinlik yaklaşımıyla ilişkisinin değerlendirilmesi.
13 Sosyal adalet temelli değerlendirme ve ölçme yaklaşımının analiz edilmesi; öğrenci performansının hakkaniyet odaklı değerlendirilmesi.
14 Sosyal adalet ve yetkinlik yaklaşımı çerçevesinde sınıf içi uyarlamaların, bireyselleştirilmiş eğitim planlarının ve öğretimsel düzenlemelerin tartışılması.
15 Dönem boyunca öğrenilen kavramların bütüncül olarak değerlendirilmesi, vaka analizlerinin yapılması ve yetkinlik yaklaşımıyla sosyal adaletin sentezlenmesi.