1 |
Giriş – Ders Tanıtımı ve Yöntem
Dersin amacı, kapsamı ve kaynakları
Mâtürîdî kelâmının İslam düşüncesindeki yeri
Araştırma yöntemi, temel kavramlar ve terimler |
|
|
|
2 |
Mâtürîdîliğin Tarihsel Arka Planı
Horasan-Maveraünnehir bölgesinde ilmî ortam
Hânefî fıkhının kelâmî yansımaları
Ebû Hanîfe’nin akaid metinlerinin etkisi |
|
|
|
3 |
Ebû Mansûr el-Mâtürîdî’nin Hayatı ve Eserleri
Mâtürîdî’nin yaşadığı dönem ve çevresi
En önemli eseri: Kitâb al-Tawḥîd
Te’vilâtü’l-Kur’ân ve diğer müfessir-kelâmcı yönü |
|
|
|
4 |
Bilgi Teorisi – Epistemoloji
Bilginin kaynakları: akıl, duyu, haber
Zarûrî ve kesbî bilgi ayrımı
Mâtürîdî’nin bilgi anlayışında aklın konumu |
|
|
|
5 |
Varlık ve Allah Tasavvuru
Allah’ın varlığına dair aklî deliller
Allah’ın birliği (tevhîd)
Mâtürîdî’nin Allah anlayışı ile Mu‘tezile ve Eş’arî karşılaştırması |
|
|
|
6 |
Sıfatullah – Allah’ın Sıfatları
Zât-sıfat ayrımı
Sıfatların anlamı, varlığı ve ezeliliği
Haberî sıfatlara yaklaşım |
|
|
|
7 |
Kudret, İrade ve Fiiller
Allah’ın fiilleri ve hikmeti
Cüz’î irade – küllî irade ilişkisi
Mu‘tezilî ve Eş‘arî görüşlerle mukayeseKudret, İrade ve Fiiller
Allah’ın fiilleri ve hikmeti
Cüz’î irade – küllî irade ilişkisi
Mu‘tezilî ve Eş‘arî görüşlerle mukayese |
|
|
|
8 |
Kaza, Kader ve İnsan Fiilleri
Kaza ve kaderin tanımı
Kul fiilleri: yaratma (halk) – kazanma (kesb)
Mâtürîdî özgürlük anlayışı ve sorumluluk |
|
|
|
9 |
Ara Sınav |
|
|
|
10 |
İman ve Küfür – İnanç-amel ilişkisi
İmanın tanımı: tasdik, ikrar, amel?
Büyük günah işleyen kimse meselesi
İmanın artması-eksilmesi tartışmaları
|
|
|
|
11 |
Nübüvvet ve Mucize
Nübüvvetin aklî temeli
Peygamberin sıfatları ve mucizenin rolü
Mâtürîdî’de vahiy – akıl ilişkisi |
|
|
|
12 |
Ahiret, Mâtürîdî’de Gaybî İnançlar
Ölüm sonrası hayat, haşir ve hesap
Cennet, cehennem, şefaat
Ruh-beden ilişkisi ve cismanî diriliş |
|
|
|
13 |
Toplum, Siyaset ve Din İlişkisi
Mâtürîdî’nin toplumsal düşüncesi
Din-akıl-siyaset üçgeni
Dinin kamu düzeni ve birey üzerindeki işlevi |
|
|
|
14 |
Mâtürîdîliğin Yayılışı ve Etkileri
Osmanlı'da Mâtürîdî düşüncesi
Selefî, Mu‘tezilî ve Şiî geleneklerle ilişkisi
Çağdaş düşünürlerde Mâtürîdî tesirleri |
|
|
|
15 |
Genel Değerlendirme ve Öğrenci Sunumları
Öğrencilerin dönem projelerinin sunumu
Mâtürîdîliğin sistematik yapısı ve özgünlüğü
Açık tartışma ve kapanış oturumu |
|
|
|