Ders Kitabı / Malzemesi / Önerilen Kaynaklar
Molecular Biology Techniques – Heather Miller, Sue Carson
Principles and Techniques of Biochemistry and Molecular Biology – Wilson & Walker
Molecular Cloning: A Laboratory Manual – Sambrook & Russell
Güncel bilimsel yayınlar ve uygulamalı protokol kitapçıkları
Dersin İçeriği
Moleküler Analiz Teknikleri dersi, biyoteknoloji, moleküler biyoloji ve genetik alanlarında araştırma yapan öğrencilerin deneysel becerilerini geliştirmeyi amaçlamaktadır. Dersin başlangıcında, moleküler biyolojide yaygın olarak kullanılan analiz tekniklerine genel bir bakış sunularak, DNA, RNA ve protein gibi biyomoleküllerin hücreden izolasyon ve saflaştırma yöntemleri ele alınır. Bu moleküllerin saflık ve yoğunluklarının spektrofotometrik yöntemlerle değerlendirilmesi, agaroz jel elektroforezi gibi temel analiz teknikleriyle desteklenir. Daha sonra, nükleik asit çoğaltma yöntemlerinden Polimeraz Zincir Reaksiyonu (PCR), gerçek zamanlı PCR (qPCR) ve ters transkripsiyon PCR (RT-PCR) tekniklerinin çalışma prensipleri, uygulamaları ve veri yorumlama yaklaşımları ayrıntılı şekilde işlenir.
İzleyen haftalarda, genetik materyalin tespiti ve ekspresyon analizleri için kullanılan Southern, Northern ve Western blotlama yöntemleri öğretilir. Moleküler işaretleyiciler (RFLP, AFLP, SSR, SNP) ve bunların biyolojik çeşitliliğin belirlenmesindeki rolü ele alınır. DNA sekanslama tekniklerinden Sanger yöntemi ve yeni nesil dizileme (NGS) teknolojileri tanıtılarak genotipleme ve mutasyon analizi bağlamında örneklerle pekiştirilir. Protein analiz teknikleri kapsamında SDS-PAGE, 2D elektroforez ve proteomik yaklaşımlar değerlendirilir. Gen ekspresyonu analizlerinde mikroarray ve RNA-Seq gibi yüksek verimli teknolojilerle elde edilen verilerin analizi öğretilir. Dersin sonunda, moleküler tanı uygulamaları, laboratuvar güvenliği, kalite kontrol parametreleri ve veri yorumlama süreçleri tartışılır. Tüm konular teorik anlatımın yanı sıra laboratuvar uygulamalarıyla pekiştirilir.
Dersin Amacı
Bu dersin amacı, moleküler biyoloji ve biyoteknoloji alanlarında kullanılan temel ve ileri düzey moleküler analiz tekniklerini öğretmek; bu tekniklerin ilkelerini, uygulama yöntemlerini ve sonuçların yorumlanmasını öğrencilere kazandırmaktır. Öğrencilerin hem teorik hem de uygulamalı beceriler kazanarak, laboratuvar araştırmalarında aktif rol alabilmeleri hedeflenmektedir.